دره شاهان: محوطه‌ای باستانی در جنوب شرقی سیبری و در فاصله میان شهرهای توران و ارژن. در این محوطه یکی از مهمترین گنجینه‌های آثار هنری سکایی از ثلث سوم عصر آهن (۶۰۰ تا ۷۰۰ قبل از میلاد) کشف شده است.

[hidepost]

کاوش‌های دره شاهان موجب پیدایی هزاران قطعه آثار هنری زرین، پارچه و پوشاک، زین و یراق اسب، ابزارهای چوبین و چرمی گردید. همچنین در آنجا جسد مومیایی‌شده مردی با انبوهی از خالکوبی‌های متنوع و فراوان که سراسر بدنش را پوشانده بود، کشف شد. سرما و یخبندان‌های درازمدت در بلندی‌های کوهستان‌های آلتایی، موجب شده بود تا گورها و اشیای درون آن بخوبی حفظ شوند و با کمترین آسیب ممکن تا به امروز باز رسند. کاوش‌های توران از نظر تعداد و تنوع دانشمندان و همچنین آزمایش‌ها و آزمایشگاه‌های گوناگون، از گسترده‌ترین و دقیق‌ترین کاوش‌های باستان‌شناختی جهان بشمار می‌رود. در ضمن حفاری بجز مطالعات معمول و شناخته شده، آزمایش‌های گوناگونی از جمله تعیین آخرین غذای خورده‌شده با توجه به محتویات معده، زمان مرگ در چه هنگامی از سال با توجه به گرده‌های گیاهی موجود در سبزیجات، بررسی الیاف پوشاک برای پی بردن به نوع گیاه یا پشمی که برای ریسیدن نخ و بافتن پارچه بکار رفته و حتی رنگدانه‌هایی که برای رنگ‌آمیزی پارچه استفاده شده، جایگاه اجتماعی افراد با توجه به زیورآلات تزئینی و آیینی همراه آنان، تفاوت‌ها و شباهت‌های آرایه‌های زنان و مردان و اسبان همراه آنان، ویژگی‌های اقلیمی و آب و هوایی، سن متوسط مردان و زنان (که برای مردان ۴۰ تا ۴۵ سال و برای زنان ۳۰ تا ۳۵ سال تعیین شده) انجام شده است. همچنین ← خال‌کوبی.

[/hidepost]